
|
Wydział Sztuki Lalkarskiej Akademii
Teatralnej imienia Aleksandra Zelwerowicza z siedzibą w Białymstoku powstał w 1975
roku. Rektorem Uczelni, która nosiła do 1996 roku nazwę Państwowej Wyższej Szkoły
Teatralnej, był wówczas prof. Tadeusz Łomnicki, jeden z najwybitniejszych polskich
aktorów. To jego decyzja zaważyła, że działające od 1.IX.1974. przy Białostockim
Teatrze Lalek trzyletnie Studium Aktorskie Teatru Lalek, kierowane przez dyrektora Teatru
Krzysztofa Raua, zostało z nowym rokiem akademickim 1975/1976 przekształcone w
zamiejscowy Wydział Lalkarski warszawskiej PWST im. Zelwerowicza, a słuchacze studium
otrzymali indeksy wyższej uczelni artystycznej, jednej z nielicznych wówczas w Europie
(choć drugiej już w Polsce, po Wrocławiu) szkół kształcących
aktorów-lalkarzy. Powołanie
w Białymstoku najpierw Studium, a następnie Wydziału Lalkarskiego PWST, było
inicjatywą "wyrosłą z oceny stanu i potrzeb lalkarstwa", dysponującego 26
profesjonalnymi teatrami lalek i tylko jedną uczelnią lalkarską we Wrocławiu. Lata
siedemdziesiąte przyniosły po raz pierwszy w Polsce stabilizację w kształceniu
lalkarzy, zwłaszcza od momentu, gdy do wrocławskiej dołączyła szkoła
białostocka.
Pierwszym dziekanem Wydziału Lalkarskiego
w Białymstoku został Jan Wilkowski - jeden z najznakomitszych lalkarzy polskich okresu
powojennego, aktor i reżyser, twórca wielkich spektakli polskiego lalkarstwa: "Guignol
w tarapatach" Wilkowskiego i Moszczyńskiego, "O Zwyrtale muzykancie"
wg Przerwy-Tetmajera, "Spowiedź w drewnie" wg własnego scenariusza,
"Dekameron 8,5" wg Boccaccia, "Zielona Gęś"
Gałczyńskiego, autor cyklu sztuk o misiu Rymcimci, ulubionym bohaterze dziecięcej
widowni i telewizyjnych seriali lalkowych: "Teatrzyk w koszu", "Ula
z Ib", "Ula z IIb", "Ula i świat", "Przygody
skrzata Dzięcielinka". Jan Wilkowski był "duszą" Wydziału
Lalkarskiego, później także Wydziału Reżyserii Teatru Lalek, wieloletnim profesorem i
mistrzem białostockich lalkarzy aż do swej śmierci w 1997 roku.
Pierwszym prodziekanem Wydziału
Lalkarskiego, jego organizatorem i sprawcą, a także rzeczywistym szefem szkoły przez
wiele lat był Krzysztof Rau - lalkarz, reżyser, dyrektor teatrów lalek, najpierw w
Białymstoku, potem w Warszawie i Bielsku-Białej. Krzysztof Rau był też przez dwie
kadencje prorektorem warszawskiej PWST aż do 1990 roku.
Wydziałem Lalkarskim kierowali w
kolejnych latach aktorzy, reżyserzy i dyrektorzy teatrów lalek: Tomasz Jaworski, Jan
Plewako, Wojciech Kobrzyński, Wiesław Czołpiński.
W 1980 roku w Białymstoku powstał
Wydział Reżyserii Teatru Lalek, którym kierował początkowo Henryk Jurkowski,
później Wojciech Wieczorkiewicz i Stanisław Ochmański. W początku lat 90. obydwa
wydziały przekształcono w jeden Wydział Sztuki Lalkarskiej, z dwoma kierunkami:
aktorskim i reżyserskim.
W ciągu 30 lat istnienia uczelnię
białostocką opuściło 352 absolwentów, w tym 35 reżyserów teatru lalek. Absolwenci
Wydziału Sztuki Lalkarskiej pracują w niemal wszystkich teatrach lalek, w wielu
stanowią większość w zespołach aktorskich. Aż połową polskich teatrów lalek
kierują wychowankowie białostockiej Akademii Teatralnej. Wielu dyplomowanych
aktorów-lalkarzy znalazło zatrudnienie w teatrach dramatycznych, radiu i telewizji,
gdyż szkoła białostocka oferuje wszechstronne przygotowanie aktorskie, odpowiadające
zainteresowaniom współczesnego teatru (teatr plastyczny, teatr przedmiotu, lalki, maski
i aktora).
Wydział Sztuki Lalkarskiej mieści się w
centrum Białegostoku, w obszernym, secesyjnym gmachu, w którym zachowały się fragmenty
dekoracji z początku XX wieku. Oprócz sal wykładowych, sal ćwiczeń aktorskich i
lalkowych, pracowni teatralnych, plastycznych i muzycznych, auli, biblioteki, sali
gimnastycznej, pracowni technicznych i warsztatów szkolnych, w kompleksie przy ul.
Sienkiewicza 14 ma swoją siedzibę Teatr Szkolny, noszący od 1999 roku imię Jana
Wilkowskiego. Scena Teatru Szkolnego to nie tylko miejsce prezentacji studenckich, to
także miejsce spotkań z ciekawymi zjawiskami we współczesnym świecie teatru lalek, to
przede wszystkim jeszcze jedna scena w mieście, skierowana do młodej, aktywnej,
poszukującej publiczności Białegostoku.
|